İMAM NAHÇUVANÎ HZ. NASİHATLERİ
İMAM NAHÇUVANÎ (Nahcivani) HZ.LERİ KİMDİR ?
Nimetullah ibn Mahmud en-Nahcivani: Büyük bir mutasavvıf olan bu zat, Azerbeycan’ın Nahcivan şehrinde doğmuştur. Gençliğinden itibaren iyi bir öğrenim görmüş, çağının ilim erbabından ilim ve irfan almış, bilâhare tasavvufa intisab etmiş ve inzivaya çekilmiştir. Nahcivani Hicri 904 (m. 1498) tarihinde Tebriz’den Anadolu’ya göç ederek Akşehir’e gelmiş, orada ikamet ederek halkı irşad etmeye çalışmıştır. Hanefi mezhebine tâbi, zâhid ve muttaki bir kişiliği olan Nahcivani, tarikat itibariyle de Nakşibendiyye’dendir. O, fakirliği zenginliğe tercih eden, şan ve şöhretten kaçan, ilm-i tevhid’de ve ilâhi esrar denizinde gark olan ârif bir zattır. Yazdığı Kur’ân tefsiri tetkik edildiği zaman, O’nun müteşerri’ olduğu (şeriata sımsıkı sarıldığı), ilâhi füyuzata ve lütüflara nâil bulunduğu kolaylıkla anlaşılmaktadır. “Ben, Zât denizinde gark olan, Cemâlullahı mütalaa etmek suretiyle hayretler içinde kalan ve O’nda mutlak mânada fâni olan budelâ’nın hizmetkârı ve ayaklarının tozuyum“ diyen bu büyük veli, müfessir ve mutasavvıfı rahmetle anıyoruz. Hicri 920 (m. 1514) yılında Akşehir’de vefat eden Nahcuvanî Hz.lerinin kabri halen ziyarete açıktır.
Kaynak : Doç Dr Abdülbaki Turan, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. Daha ayrıntılı bilgi için: http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/D00198/1985_1/1985_1_TURANA.pdf
İMAM NAHCUVANÎ (Kuddise Sırrıhu) HZ.LERİNİN NASİHATLERİ
Ebedi sonsuzluğu kazandıracak olan fenâ mertebesine müteveccih bulunan ey Muhammed-i Resûlullah (Sallallahu aleyhi ve sellem) in ümmeti! Allah-u Teâlâ sa’yini meşkûr (çalışmalarını teşekküre değer) kılsın, seni aradığının nihayetine ulaştırsın ve kaza-i ilâhinin hükümlerinden başına gelen herşeyde rızâyı (Allah Teâlâ’nın hoşnudluğunu) karin’in (yakın arkadaşın) yapsın.
Zira bu kevn ve fesat (yapılıp bozulma) âleminde cereyan eden herşey, ancak Allah-u Teâlâ’nın murâdı (dilemesi, takdiri) üzere, Cemal ve Celâl, Lütuf ve Kahır tecellileri hasebince, O’nun meşiet (istek) ve iradesi muktezasınca (gereğince) meydana gelmektedir.
Ubudiyet (kulluk) mertebelerinin nihayeti (sonu) olan rızâ makamına eren bir ârif, muhakkak ki bütün kayıtlardan (dünyevi bağlarından) kurtulmuş olacağından, ne darlık, ne bolluk, ne lezzet, ne külfet, ne fakirlik, ne de zenginlik onu bulandırmaz, çünkü bütün bunlar imkân levazımından (sonradan yaratılma gereklerinden) ve bu’d ile hizlân (Allah-u Teâlâ’dan uzaklık ve rüsvaylık) emâre (alâmet) lerindendir.
O halde ey mürit! Sana lâzım olan şeyler:
1- Ucûb (kendini beğenmek), riya (gösteriş), heva (kötü arzu) ve gevşeklik gibi bütün mânevi hastalıklardan nefsini arındırman,
2- Dünya ehli ile lüzumsuz şekilde karışıp görüşmekten yüz çevirerek uzlete (ibadet için kenara çekilmeye) devam etmen,
3- Rastgele sert bir elbiseyle, başını sokacak bir yuva temini ve açlığını gidermenin dışında nefsinin hazlarını (isteklerini) azaltman,
4- Tevazu zâviyesinde (alçak gönüllülük köşesinde), kanaat mağarasında ve ferağat (arzu ve isteklerden vazgeçme) yurdunda kendini yerleştirmen,
5- Bid’at ehli ile görüşmemen, özellikle emanet olan dünya meselelerinde onlara müracaat etmemen, (Bid’at ehli: Ehli sünnet dışındaki bir inanca sahip olan kişiler)
6- Dünyada, içindekilerden hiçbir enis (dost, arkadaş) ve yoldaş tutmayan bir garip gibi, yahut yeri yurdu belli olmayıp nerde sabah orda akşam dolaşan yolcu gibi olman,
7- Kendini kabir ehlinden sayıp, ecelinle ölmeden evvel, alışkanlıklarını bırakma ve ilişkilerini kesme hususunda iradenle ölmen, zira suret ölümü ile ölenlerin ekserisi dünyadan büyük bir pişmanlıkla çıkarlar, mevt-i iradi mertebesine ulaşan bir ârif ise o kadar büyük lezzet ve sevinçlere nâildir ki, eski hayatına dönse çok gamma düşer, hatta üzüntüsünden helak olabilir.
8- Dünya ve lezzetlerinden tamamıyla eteğini çekip, Allah-u Teâlâ’nın Kitâbından, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve sellem) hadis-i şeriflerinden ve meşâyıh-ı izam’ın bu iki kaynaktan büyük bir çalışma ve tam bir ciddiyet neticesinde istinbat ettikleri (çıkardıkları) kıymetli ilimlerden istifade etmeye devam etmen,
9- Kur’ân, Sünnet ve bunlardan çıkarılan ilimler dışında, istidlâl sahiplerinin (doğru yoldan sapanların) kâsır (eksik) akıllarının aldatmaları ve hâsir vehim (zararlı düşünceler) leriyle bâtıl hayallerinin uydurmaları neticesinde ortaya çıkan hak yoldan kaymış bâtıl (boş ve asılsız) bilgileri tahsilden azmini dizginlemen
Allah-u Teâlâ, menn’i ve cûd’u (iyiliği ve cömertliği) ile bizleri manevi indinden teyid edilerek desteklenen, azminin dizgini Hakka doğru salınarak hiçbir (bâtıl) şeyle bağlanmayan kullarından eylesin. Amîn ..
(Kaynak : Ruhul Furkan Tefsiri, cilt 8, shf 354)
TASAVVUF ve NAKŞİLİK NEDİR ?
Tasavvuf ve Nakşilik hakkında çok kısa bir malumatı Prof. Ahmet Şimşirgil’in bir makalesinden alıntı yaparak aşağıya alıyoruz:
Nakşi meşâyihi tasavvufu “Allah’ın kitabı ve Resulullâh’ın sünneti üzere yaşamak, Hz. Peygamber ve ashabının yaşadığı saâdet asrını, maddî ve manevî olarak diri tutmak” olarak tanımlarlar. Günümüzde oryantalistler ya da modernist İslamcılar tarafından tasavvufa yüklenmek istenen kaynak, şekil ve metotla ilgili suçlamaların hepsi; hakiki tasavvufi metin ve kaynaklardan uzak kalmanın ya da meseleye kasıtlı yaklaşmanın bir sonucudur.
Dünyada müslümanların yaşadığı bir çok bölgede; irşat, tebliğ ve tecdit faaliyetlerinde öncü rolü oynayan Nakşi meşâyihi, Ehli sünnet çizgisindeki tavırları, bid’at ve hurafeden uzak yaklaşımları, halk içinde Hakk’la birlikte düsturuna uygun, sade ve mütevazı hayatları ile her zaman takdir ve itibar görerek sabır ve metanetleri, mücadeleci ve kararlı şahsiyetleriyle bulundukları coğrafyaya ilim ve hakikat ışığı olmuşlardır .
Nakşibendiyye Anadolu’da
Resûlullâh sallallahu aleyhi ve sellem’den başlayan, devamlı ve kesintisiz bir silsileye sahip olan ve “Silsiletü’z-zeheb” (Altın silsile) olarak gönüllere kazınan bu yolun, Muhammed Bahaüddin Şâh-ı Nakşibend ile başlayan ikinci vetiresinde; özellikle Orta Asya’dan Orta Avrupa’ya uzanan geniş bir alanda etkisinin arttığı ve müntesiplerinin çoğaldığı görülmektedir. Anadolu’da ilk nesiller; Ubeydullah Ahrâr‘la (h.895-m.1490), bir başka deyişle, Fatih Sultan Mehmed Han döneminde görülecektir.
Özellikle İran’da Şah İsmail’in baskı ve şiddetinden Anadolu’ya hicret eden; çoğu Ubeydullah Ahrar’ın halifesi bir çok Nakşi meşâyihi, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman‘dan büyük bir ilgi ve muhabbet gördüler. Bunlar arasında özellikle Bitlis’e yerleşen Şeyh Ebu Said bin Sunullah (ö.1572) ile Konya Akşehir’e yerleşen Baba Nimetullah Nahcuvani (ö.1514) sayılabilir …
(Kaynak: Prof. Ahmet Şimşirgil)